۱۴۰۱/۰۱/۲۶ - - علی رضا نقش نیلچی -
در پایان این بخش، شما قادر خواهید بود:
- نحوه تعیین ظرفیت معادل خازن ها در ترکیب سری و موازی را توضیح دهید.
- محاسبه اختلاف پتانسیل بین صفحات و بار روی صفحات برای خازن در یک شبکه و تعیین ظرفیت خالص یک شبکه خازن
چندین خازن را می توان به یکدیگر متصل کرد تا در کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار گیرند. اتصالات چندگانه خازن ها مانند یک خازن معادل رفتار می کنند. ظرفیت کل این خازن منفرد معادل هم به تک تک خازن ها و هم به نحوه اتصال آنها بستگی دارد. خازن ها را می توان در دو نوع اتصال ساده و معمولی به نام های سری و موازی مرتب کرد که به راحتی می توان ظرفیت کل را محاسبه کرد. این دو ترکیب اصلی، سری و موازی، همچنین می توانند به عنوان بخشی از اتصالات پیچیده تر استفاده شوند.
سری ترکیبی از خازن ها
(شکل) ترکیبی سری از سه خازن را نشان می دهد که در یک ردیف در مدار قرار گرفته اند. همانطور که برای هر خازن، ظرفیت ترکیب با استفاده از (شکل) به شارژ و ولتاژ مربوط می شود . هنگامی که این ترکیب سری به باتری با ولتاژ V متصل می شود ، هر یک از خازن ها یک شارژ Q یکسان به دست می آورند . برای توضیح ابتدا توجه داشته باشید که شارژ صفحه متصل به قطب مثبت باتری
و شارژ صفحه متصل به قطب منفی
. سپس بارها بر روی صفحات دیگر القا می شوند به طوری که مجموع بارهای روی همه صفحات و مجموع بارهای هر جفت صفحه خازن صفر شود. با این حال، کاهش بالقوه
در یک خازن ممکن است با افت پتانسیل
در خازن دیگر متفاوت باشد، زیرا، به طور کلی، خازن ها ممکن است ظرفیت های متفاوتی داشته باشند. ترکیب سری دو یا سه خازن شبیه یک خازن با ظرفیت کمتر است. به طور کلی، هر تعداد خازن متصل به سری معادل یک خازن است که ظرفیت آن (به نام خازن معادل ) کوچکتر از کوچکترین خازن در ترکیب سری است. شارژ این خازن معادل همان شارژ هر خازن در ترکیب سری است: یعنی همه خازن های یک ترکیب سری دارای شارژ یکسان هستند . این به دلیل حفظ بار در مدار رخ می دهد. وقتی شارژ Qدر یک مدار سری از صفحه ای از خازن اول جدا می شود (که به صورت
) نشان می دهیم، باید روی صفحه خازن دوم (که به صورت
و غیره نشان می دهیم) قرار گیرد.
(الف) سه خازن به صورت سری وصل شده اند. مقدار بار روی هر صفحه Q است . (ب) شبکه خازن ها در (الف) معادل یک خازن است که ظرفیت آن کمتر از هر یک از خازن های منفرد در (a) است و بار روی صفحات آن Q است .

ما می توانیم با در نظر گرفتن ولتاژهای موجود در هر خازن، عبارتی برای ظرفیت کل (معادل) پیدا کنیم. پتانسیل های خازن های 1، 2 و 3 به ترتیب،
,
و
. این پتانسیل ها باید با ولتاژ باتری جمع شوند و تعادل پتانسیل زیر را ایجاد کنند:

پتانسیل V در یک خازن معادل اندازه گیری می شود که بار Q را نگه می دارد و ظرفیتی معادل
دارد. با وارد کردن عبارات
،
و
، دریافت می کنیم

با لغو شارژ Q ، عبارتی حاوی ظرفیت معادل،
, سه خازن به صورت سری به دست میآوریم:

این عبارت را می توان به هر تعداد خازن در یک شبکه سری تعمیم داد.
ترکیب سری
برای خازن های متصل به یک ترکیب سری ، متقابل ظرفیت معادل، مجموع متقابل ظرفیت های جداگانه است:

ظرفیت معادل یک شبکه سری ، ظرفیت کل سه خازن متصل به سری را بیابید، با توجه به ظرفیت های مجزای آنها
،
و و
.
استراتژی از آنجایی که تنها سه خازن در این شبکه وجود دارد، می توانیم با استفاده از (شکل) با سه عبارت، ظرفیت معادل را پیدا کنیم.
راه حل ما ظرفیت های داده شده را در (شکل) وارد می کنیم :

حالا این نتیجه را برعکس می کنیم و به دست می آوریم
اهمیت توجه داشته باشید که در یک شبکه سری از خازن ها، ظرفیت معادل همیشه کمتر از کوچکترین ظرفیت جداگانه در شبکه است.
ترکیب موازی خازن ها
ترکیبی موازی از سه خازن که یک صفحه از هر خازن به یک طرف مدار و صفحه دیگر به طرف دیگر متصل است، در (شکل) (الف) نشان داده شده است. از آنجایی که خازن ها به صورت موازی وصل شده اند، همه آنها دارای ولتاژ V یکسانی در صفحات خود هستند . با این حال، هر خازن در شبکه موازی ممکن است بار متفاوتی را ذخیره کند. برای یافتن ظرفیت معادل
شبکه موازی، توجه می کنیم که کل شارژ Q ذخیره شده توسط شبکه، مجموع تمام بارهای جداگانه است:

در سمت چپ این معادله، از رابطه استفاده می کنیم
که برای کل شبکه برقرار است. در سمت راست معادله، از روابط
و
برای سه خازن در شبکه استفاده می کنیم. به این ترتیب به دست می آوریم

این معادله، زمانی که ساده شود، بیانی برای ظرفیت معادل شبکه موازی سه خازن است:

این عبارت به راحتی به هر تعداد خازن متصل به موازات شبکه تعمیم می یابد.
ترکیب موازی
برای خازن های متصل به یک ترکیب موازی ، ظرفیت معادل (خالص) مجموع تمام ظرفیت های جداگانه در شبکه است.

الف) سه خازن به صورت موازی وصل شده اند. هر خازن مستقیماً به باتری متصل است. (ب) بار خازن معادل مجموع بارهای خازن های جداگانه است.

ظرفیت معادل یک شبکه موازی ، ظرفیت خالص سه خازن را که به صورت موازی متصل هستند، با توجه به ظرفیت های جداگانه آنها بیابید.
استراتژی از آنجایی که تنها سه خازن در این شبکه وجود دارد، می توانیم با استفاده از (شکل) با سه عبارت، ظرفیت معادل را پیدا کنیم.
راه حل وارد کردن ظرفیت های داده شده در (شکل) بازده

اهمیت توجه داشته باشید که در یک شبکه موازی از خازن ها، ظرفیت معادل همیشه بزرگتر از هر یک از ظرفیت های جداگانه در شبکه است.
شبکه های خازن معمولاً ترکیبی از اتصالات سری و موازی هستند، همانطور که در (شکل) نشان داده شده است. برای یافتن ظرفیت خالص چنین ترکیباتی، قطعاتی را که فقط شامل سری یا فقط اتصالات موازی هستند، شناسایی می کنیم و ظرفیت های معادل آنها را پیدا می کنیم. این فرآیند را تا زمانی تکرار می کنیم که بتوانیم ظرفیت معادل کل شبکه را تعیین کنیم. مثال زیر این فرآیند را نشان می دهد.
(الف) این مدار شامل هر دو اتصال سری و موازی خازن ها است. (ب)
و
به صورت سری هستند. ظرفیت معادل آنها است
(ج) ظرفیت معادل
به موازات متصل است
بنابراین، ظرفیت معادل کل شبکه حاصل جمع
و

ظرفیت معادل یک شبکه ، ظرفیت کل ترکیب خازن های نشان داده شده در (شکل) را بیابید . فرض کنید ظرفیت ها تا سه رقم اعشار شناخته شده است 
. پاسخ خود را تا سه رقم اعشار گرد کنید.
استراتژی ابتدا مشخص می کنیم که کدام خازن ها سری و کدام ها موازی هستند. خازن ها
و
سری هستند. ترکیب آنها، برچسب گذاری شده
است به موازات
راه حل از آنجایی که
سری هستند، ظرفیت معادل آنها
با (شکل) به دست می آید :

ظرفیت خازنی
به موازات ظرفیت سوم متصل است
، بنابراین از (شکل) برای یافتن ظرفیت معادل C کل شبکه استفاده می کنیم:

شبکه خازن ها ظرفیت خالص C ترکیب خازن نشان داده شده در (شکل) را زمانی که ظرفیت ها
و
. هنگامی که اختلاف پتانسیل 12.0 ولت در سراسر ترکیب حفظ می شود، شارژ و ولتاژ هر خازن را پیدا کنید.
(الف) ترکیب خازن. (ب) ترکیب دو خازن معادل.

استراتژی ابتدا ظرفیت خالص
اتصال موازی
و
. سپس C ظرفیت خالص اتصال سری
و
. ما از این رابطه
برای یافتن بارهای
,
و
, و ولتاژهای
,
, و
, در خازن های 1، 2 و 3 استفاده می کنیم.
راه حل ظرفیت معادل برای
و
است

کل ترکیب سه خازن معادل دو خازن سری است،

ترکیب دو خازن معادل را در (شکل) (ب) در نظر بگیرید. از آنجایی که خازن ها سری هستند، شارژ یکسانی دارند
. همچنین، خازن ها اختلاف پتانسیل 12.0 ولت را به اشتراک می گذارند، بنابراین

اکنون اختلاف پتانسیل بین خازن 1 است

از آنجایی که خازن های 2 و 3 به صورت موازی به هم متصل هستند، اختلاف پتانسیل یکسانی دارند:

از این رو، بارهای این دو خازن به ترتیب عبارتند از:

اهمیت همانطور که انتظار می رود، شارژ خالص در ترکیب موازی از
و
است
درک خود را بررسی کنید ظرفیت خالص C هر شبکه خازن که در زیر نشان داده شده است را تعیین کنید. فرض کنید که
،،،
و . با فرض وجود اختلاف پتانسیل 12.0 ولت در هر شبکه، شارژ هر خازن را پیدا کنید.


آ.
;
ب
;
ج
خلاصه
- هنگامی که چندین خازن در یک ترکیب سری به هم متصل می شوند، متقابل ظرفیت معادل، مجموع متقابل خازن های جداگانه است.
- هنگامی که چندین خازن در یک ترکیب موازی به هم متصل می شوند، ظرفیت معادل مجموع ظرفیت های جداگانه است.
- هنگامی که یک شبکه خازن شامل ترکیبی از اتصالات سری و موازی است، شبکه های سری و موازی را شناسایی می کنیم و ظرفیت های معادل آنها را مرحله به مرحله محاسبه می کنیم تا زمانی که کل شبکه به یک ظرفیت معادل کاهش یابد.
سوالات مفهومی
اگر بخواهید مقدار زیادی شارژ را در یک بانک خازن ذخیره کنید، آیا خازن ها را به صورت سری یا موازی وصل می کنید؟ توضیح.
حداکثر ظرفیتی که می توانید با اتصال سه
خازن بدست آورید چقدر است؟ حداقل ظرفیت خازنی چقدر است؟

چالش ها و مسائل
یک 4.00-pF به صورت سری با یک خازن 8.00-pF متصل می شود و یک اختلاف پتانسیل 400 ولت در سراسر جفت اعمال می شود. الف) بار هر خازن چقدر است؟ ب) ولتاژ هر خازن چقدر است؟
آ. 1.07 nC; ب 267 V, 133 V
سه خازن، با ظرفیتهای 1 
و
به ترتیب، به صورت موازی به هم متصل میشوند. اختلاف پتانسیل 500 ولت در سراسر ترکیب اعمال می شود. ولتاژ هر خازن و شارژ هر خازن را تعیین کنید.
ظرفیت کل این ترکیب خازن های سری و موازی را که در زیر نشان داده شده است، بیابید.


فرض کنید به یک بانک خازن با ظرفیت کل 0.750 فارنهایت نیاز دارید اما فقط خازن های 1.50 mF در اختیار دارید. کمترین تعداد خازن هایی که می توانید برای رسیدن به هدف خود به یکدیگر متصل کنید چقدر است و چگونه آنها را به هم وصل می کنید؟
500 خازن؛ به صورت موازی متصل شده است
با اتصال a و خازن چه ظرفیت هایی را می توانید ایجاد کنید
؟
(سری) و
(موازی)
ظرفیت معادل ترکیب خازن های سری و موازی که در زیر نشان داده شده است را بیابید.

ظرفیت خالص ترکیب خازن های سری و موازی را که در زیر نشان داده شده است، بیابید.


یک خازن 40 pF با اختلاف پتانسیل 500 ولت شارژ می شود. سپس پایانه های آن به خازن های یک خازن 10 pF بدون شارژ متصل می شوند. محاسبه کنید: (الف) شارژ اصلی خازن 40 pF. (ب) شارژ هر خازن پس از برقراری اتصال. و (ج) اختلاف پتانسیل بین صفحات هر خازن پس از اتصال.
یک
خازن و یک
خازن به صورت سری در یک پتانسیل 1.0 کیلو ولت متصل می شوند. خازن های شارژ شده سپس از منبع جدا شده و با پایانه هایی با علامت مشابه به یکدیگر متصل می شوند. بار هر خازن و ولتاژ هر خازن را بیابید.
0.89 mC; 1.78 mC; 444 V
واژه نامه
ترکیب موازی
قطعات در یک مدار مرتب شده اند که یک طرف هر جزء به یک طرف مدار و طرف های دیگر قطعات به طرف دیگر مدار متصل هستند.
ترکیب سری
اجزای یک مدار که در یک ردیف پشت سر هم در یک مدار قرار گرفته اند